مثل خاراندن زخم
به بهانه ی "عصبانی نیستم" ساخته‌ی رضا درمیشیان
نوشتن درباره‌ی عصبانی نیستم دشوار است. چرا که این فیلم از یک سو نتیجه‌ی پنج سال دوندگی و پیگیری رضا درمیشیان برای اکران فیلم است، و از سوی دیگر با خاطرات و مخاطرات سیاسی اجتماعی اواخر دهه‌ی هشتاد و اوایل دهه‌ی نود گره خورده است. فیلم حاوی صحنه‌هایی آشنا برای دهه‌ی شصتی‌ها و تمام کسانی است که در آن سال‌های پر التهاب و حساس به آغاز زندگی می‌اندیشیدند و به عبارت دیگر زبان حال نسل ماست. فیلم نخستین بار در سی و دومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و با واکنش مثبت منتقدان و مردم مواجه شد و از همان سانس اول، کار به سانس فوق العاده رسید. این فیلم در شش رشته از جمله بازیگر نقش اول مرد کاندید دریافت سیمرغ شد. اما در مراسم اختتامیه از سوی دست اندرکاران جشنواره اعلام شد که تهیه کننده فیلمش را از بخش سودای سیمرغ خارج کرده است و در میان بهت همگان (حتی داوران!)، سیمرغ به رضا عطاران اهدا شد. رضا عطاران در گفتگویی کوتاه گفت: «این سیمرغ متعلق به من نیست. زیرا رای هیات داوران انتخاب نوید محمد زاده به عنوان بهترین بازیگر مرد جشنواره بوده.»
عصبانی نیستم در شصت و چهارمین جشنواره فیلم برلین به عنوان تنها نماینده ی سینمای ایران حاضر شد و در بخش پانوراما به نمایش درآمد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
فیلم روایتگر داستان نوید (با بازی نوید محمد زاده) دانشجوی ستاره دار و اخراجی است که دل در گروی ستاره (با بازی باران کوثری) دارد. تلاش نوید برای از دست ندادن عشقش که تجسم و عصاره ی همه‌ی خواسته‌های او و به تعبیری تنها خواسته‌ی او در زندگی است، تجسم آخرین امید او و به نوعی هم نسلان اوست. او که همه چیزش را از دست داده، برای از دست ندادن ستاره به هر کاری که می تواند دست می زند و در این رویارویی نا برابر با جامعه ی آشفته و ارزش‌های حاکم بر آن، می کوشد از انفجار خشم خود جلوگیری کند و عصبانی نباشد. این فیلم در ادامه‌ی دغدغه‌های رضا درمیشیان و کنکاش‌های او در اعماق زندگی جوانان است. درمیشیان که خود متولد 1360 است، با خلق تصویری زنده از دغدغه های هم نسلانش می کوشد از این زاویه به مسائل اجتماعی و سیاسی پیرامون خود بپردازد. او در فیلم لانتوری (1394) که با حضور دوباره‌ی نوید محمد زاده و باران کوثری مقابل دوربین رفت، به گوشه ای دیگر از معضلات اجتماعی جوانان می پردازد و تلاش می کند با محور قرار دادن موضوع اسید پاشی، به روانکاوی خشونت در نسل جوان بپردازد.
عصبانی نیستم بیش از چهار سال در انتظار پرده‌ی نمایش ماند و با حذف صحنه های بسیار راهی پرده شد. بی تردید نمایش عمومی عصبانی نیستم در زمان خود، می توانست از استقبال بیشتر مخاطبان برخوردار شده و تاثیر بیشتری بر تماشاگرانش بگذارد. اما فیلم پس از جرح و تعدیل فراوان، هنوز تاثیر گذار و زیباست و جسارت درمیشیان در به تصویر کشیدن نسلی که در پیچ و تاب وقایع سیاسی و اقتصادی آمال خود را جا گذاشت ستودنی است.
در عصبانی نیستم هم همچون فیلم اول کارگردان یعنی بغض (1391) از شیوه ی خاص قاب بندی و دوربین روی دست و فست موشن های مکرر استفاده شده است و این به عینی شدن التهاب درونی فیلم کمک می کند. تصویر نوید که در میان آمد و رفت سریع مردم در پیاده رو ساکن ایستاده، تجسم عینی جدایی نوید از جامعه ی پیرامونش و تک افتادن او در این هیاهوست. عبور فست موشن آدم ها از کنار نوید به نوعی گذر عمر و سکون او را القا می کند.
فیلم از واگویه‌های شخصی نوید و گفتگوی درونی او به عنوان گفتار متن (نریشن) استفاده می کند. این گفتار متن بدون آنکه برای پیشبرد داستان و ارائه ی اطلاعات به تماشاگر استفاده شود ( آنگونه که در برخی از فیلم ها شاهد آن هستیم ) برای به تصویر کشیدن جهان مشوش درون شخصیت و نمایش درونیات او به کار می رود. این واگویه‌های درونی نشان از تنهایی نوید و پناه بردن او به گفتگو با خود دارد. نوید در تعارض درونی خود به خشمی مهار ناشدنی می رسد و تلاش او برای کمک گرفتن از پزشک و دارو، گرهی تازه بر کلاف گره در گره او می‌زند. پیرنگ‌های فرعی از جمله ماجرای دوستان نوید که هر کدام به نوعی گرفتار پیچ و خم زندگی خود هستند، هر چند قدرت کافی برای تبدیل شدن به یک پیرنگ فرعی را ندارند و از حد آه و ناله فراتر نمی روند، اما به تکمیل شدن پازل اجتماعی درمیشیان کمک می‌کنند.
عصبانی نیستم تصویر نسلی است که برای تحقق حداقل آرزوهایش تنهاست و باید نومیدوار شاهد رفتن ستاره‌اش باشد. فیلمی که تماشایش مثل خاراندن زخم، تجربه ای است دوگانه که همزمان دردناک و لذت بخش است.
رسول حائز
