تماشای سوختن

به بهانه‌ی فیلم سوختن اثر لی چانگ-دونگ

دوستداران سینمای لی چانگ-دونگ کارگردان شهیر کره ای -که به شاعر سینمای کره مشهور است- امسال پس از وقفه ای هشت ساله به تماشای سوختن نشستند. سوختن (2018) ششمین فیلم چانگ-دونگ و اقتباسی از داستان کوتاه "سوزاندن انبار" نوشته‌ی هاروکی موراکامی است.  این داستان در سال 1983 در مجله ی نیویورکر و بعدها در مجموعه داستان "فیل ناپدید می شود" به چاپ رسید. سوختن در هفتاد و یکمین دوره ی جشنواره ی فیلم کن حضور داشت و تحسین منتقدان و علاقمندان سینما را برانگیخت. فیلم پیشین این کارگردان شاعری (2010) توانست نخل طلای بهترین فیلمنامه را از جشنواره ی کن و جایزه ی انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس را برای بهترین هنرپیشه‌ی زن، دریافت کند.

 

چانگ-دونگ در سوختن، جسارت خود را به عنوان فیلمساز به نمایش می گذارد و از داستان موراکامی فراتر می‌رود. او که به نظر می‌رسد به دوره‌ی جدیدی از بلوغ و پختگی سینمایی رسیده است، مضامینی همچون عشق، قضاوت، تضاد طبقاتی و واقعیت و خیال را در یک داستان به ظاهر نه چندان پیچیده به مخاطبش هدیه می کند. داستانی پر ابهام و معما گونه که در مسیر روایت به روانکاوی آدم هایش می‌پردازد و موفق می شود به عمق جهان آنها سرک بکشد.

فیلم با ضرباهنگی آرام اما پر کشش شما را تا پایان همراهی می کند و در پسِ داستانی ساده از زندگی روزمره ی آدم هایش، جهانی هولناک را به نمایش می گذارد. جهانی غرق در روزمرگی و کسالتِ آدم هایی که در تار و پود زندگی شهری و جبر حاکم بر آن گرفتارند. اما کارگردان با مهارت از پوسته ی انتقادی فیلم عبور می کند و به یک درام روانشناسانه دست می یابد. ارجاعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تصویری لایه لایه در برابر چشم مخاطب قرار می دهد و در تمام لحظه های فیلم، او را از لذت کشف برخوردار می کند. سفری پرجاذبه که 150 دقیقه به طول می انجامد، اما خستگی سفر را در تن تماشاگر باقی نمی گذارد.

فیلم به نمایش خشونت پنهانی که در درون آدم ها متراکم شده می پردازد. خشم فروخورده ی نسلی که برای درمان رنج ها و ناکامی هایش، به رویا پناه برده است. چانگ-دونگ در فیلم آخرش از قضاوت می گوید. قضاوت بین بی گناه یا گناهکار بودن آدم ها. و از جهانی پر از اعوجاج که از آدم های ساده ای که با نوشتن سرگرم می شوند، جلاد هایی می سازد که قضاوت گنگ خود را به اجرا در می آورند.

رسول حائز